پایگاه تحلیلی الوقت - همزمان با ادامه آتش بس در غزه، اندیشکده اندیشه سازان نور در تهران که تحولات منطقه را مورد بررسی قرار می‌دهد، در نشست رسانه‌ای به بررسی دلایل ارائه طرح ترامپ و افق رژیم اسرائیل و مقاومت در فضای کنونی تحولات بین المللی پرداخت. در این نشست که روز دوشنبه، 28 مهرماه 1404 برگزار شد، دکتر سعدالله زارعی، کارشناس مسائل منطقه به بیان نظرات خود درباره طرح ترامپ پرداخت و در این گزارش به مهمترین بخش‌های ارائه شده در نشست یادشده توسط دکتر زارعی خواهیم پرداخت.
ناچاری صهیونیستها برای پذیرش توافق مبادله اسرا
دکتر زارعی درباره دلایل طرح ترامپ اظهار داشت که بدون شک اگر اسرائیلی‌ها براساس مدل نتانیاهو میتوانستند از راه ر جنگ به اهداف خود برسند، آنها راه دیگری از جمله مسیر مبادله اسرا را انتخاب نمی‌کردند. یعنی پذیرش مبادله اسرا از طریق کسی صورت گرفته که استراتژی حل مسئله از طریق جنگ را طراحی کرده بود. پذیرش مبادله اسرا از سوی اسرائیل این نشان می‌دهد که تل آویو در روش نظامی با ناکامی مواجه شده است. صهیونیستها در طول حدود 4 تا 5 ماه گذشته 2 سناریوی نظامی را دنبال کردند که هیچکدام به نتیجه نرسید: برنامه نظامی نخست برنامه گدعون2 بود که در پایان مردادماه شکست آن از سوی ارتش اسرائیل اعلام شد. عملیات نظامی دوم ارتش اسرائیل عملیات ارابه‌های گدعون بود و دو هفته پس از این عملیات نیز زمزمه‌های عدم امکان پذیری اهداف در این عملیات نظامی از سوی صهیونیستها به گوش رسید و در نهایت ارتش اسرئیل علی رغم 4 ماه عملیات گدئون و ارابه‌های گدعون نتوانستند به شهرها نفوذ کنند و متوقف شدند. همین ناکامی اسرائیل در مسیر نظامی باعث شد تا حرکت اسرائیلی ها به سوی مذاکره مبادله اسرا انجام شود.
فشار داخلی و خارجی، عامل پذیرش آتش بس توسط نتانیاهو
کارشناس مسائل منطقه همچنین درباره دلایل دیگری در ارتباط با پذیرش آتش بس توسط تل آویو تاکید داشت: صهیونیستها به یک تنفس برای کاهش فشار داخلی جهت آزادی اسرای خود نیاز داشتند و همزمان فشارهای بین المللی نیز روی کابینه نتانیاهو بدلیل جنایت در غزه وجود داشت. در این جا ارتش اسرائیل به یک تنفس احتیاج داشت تا هم فشار داخلی و خارجی را روی خود کم کند و لذا از طرح ترامپ استقبال کرد و این طرح را به مثابه یک فرصت برای خود ارزیابی کرد. این در حالی است که در طرح ترامپ مواردی وجود دارد با استراتژی ارتش اسرائیل از جمله خروج از غزه و آتش بس و استقرار دولت فلسطینی در تضاد بود و با اهداف اولیه اسرائیل برای جنگ بسیار تفاوت داشت، اما فشارهای داخلی و خارجی روی نتانیاهو باعث شد تا آنها به ناچار به سوی توافق مبادله اسرا حرکت کنند.
شرایط فلسطینی‌ها در زمان آتش بس
دکتر سعدالله زارعی، درباره پذیرش طرح مبادله اسرا توسط طرف فلسطینی نیز تاکید کرد که در طرف فلسطینی یکسری فشارهای زیاد بر روی اهالی غزه بدلیل آوارگی آنها وجود داشت و حدود 2 میلیون و 300 هزار نفر جمعیت آواره شده بودند و اسرائیل نیز به صورت میانگین روزانه 80 نفر را به شهادت می‌رساند و جان‌های زیادی را می گرفت. تکرار روزانه این مسئله باعث شد تا فلسطینی‌ها به فکر چاره باشند، هرچند مقاومت طرح خود را انجام می‌داد و مقاومت همواره بدنبال مدیریت مسئله بوده است.
موضع مقاومت
درباره چشم انداز و افق مقاومت نسبت به آتش بس نیز، دکتر زارعی گفت: برای طرف فلسطینی توقف جنگ و آتش بس مقدم بر هر چیزی در غزه است. مقاومت فلسطین همچنین بر عقب نشینی ارتش اسرائیل از بخش‌هایی از غزه و بازشدن مسیر کمک های انسانی تاکید داشته و این اهداف بر مبنای طرح ترامپ برای فلسطینی‌ها در دسترس بود. به همین دلیل نیز مقاومت فلسطین نیز وقتی دید اهدافش به صورت نسبی دنبال می‌شود، طرح آتش بس را پذیرفت.
تل آویو بدنبال نقض آتش بس
کارشناس مسائل منطقه، درباره احتمال نقض آتش بس تاکید کرد: اسرائیل همواره به آتش بس به عنوان یک راهبرد نگاه نمی کند، بلکه نگاه صهیونیستها به آتش بس به مثابه یک تاکتیک است. صهیونیستها تلاش دارند با بهانه و یا حتی بدون بهانه فضای جنگی را به غزه بازگردانند و براساس آمارها از زمان آغاز آتش بس در 15 مهر تا به امروز یعنی طی 2 هفته گذشته ده‌ها فلسطینی در نوارغزه به شهادت رسیده‌اند.
سناریوهای از سرگیری جنگ در غزه
با توجه به نقض مکرر آتش بس از سوی صهیونیستها، دکتر زارعی اشاره کرد: آتش بس فعلی یک آتش بس شکننده است و ممکن است طی روزهای آینده شاهد تشدید درگیری‌ها در غزه باشیم. البته مدل جنگی اسرائیل در غزه به این صورت خواهد بود که درگیری های جدید به صورت آرام افزایش پیدا می کند و درگیری‌های روزانه به تدریج جای خود را به آتش بس می‌دهد، هرچند شدت جنگ ممکن است کمتر از گذشته باشد. این یک سناریوی محتمل پس از آتش بس است و برخی منابع نیز با استناد به برخی خبرها از داخل ارتش اسرائیل چنین سناریوی را مطرح کرده اند. از سوی دیگر برخی تحلیلگران نیز گفته اند که اسرائیل پس از آتش بس، از عملیات نظامی به سوی عملیات امنیتی حرکت خواهد کرد و برای این که بازسازی در غزه آغاز نشود و فلسطینی‌ها ناگزیر به مهاجرت و خروج از غزه شوند، فاز امنیتی اسرائیل در غزه فعال خواهد شد تا همچنان غزه را بحران زده نگه دارد. تحلیل های دیگری نیز بر مدل ترکیبی دو سناریوی مذکور اشاره کرده اند و به نظر می رسد هم که مدل سوم به معنای سطحی از علمیات نظامی به همراه عملیات‌های امنیتی و تروریستی جایگزین عملیات نظامی گذشته از سوی ارتش اسرائیل پس از آتش بس خواهد شد.
آمادگی مقاومت
در پایان این نشست، دکتر زارعی به آمادگی مقاومت در صورت نقض آتش بس پرداخت و در این ارتباط بیان کرد: مقاومت به احیای قوای خود نیاز داشت و از همین رو مقاومت فلسطین به آتش بس پاسخ مثبت داد. از سوی دیگر چون حماس و گروه‌های مقاومت نقض کننده آتش بس نبوده‌اند، اگر جنگ دوباره از سرگرفته شود، مقاومت می تواند با توان بیشتری وارد نبرد شود. این را نیز باید در نظر داشت که مقاومت از نظر تسلیحات دچار ضعف نیست و چند هفته پیش از آتش بس نیز ما شاهد افزایش عملیات‌های مقاومت فلسطین بودیم. لذا مقاومت نیز آماده از سرگیری مقاومت جدید در برابر اشغالگران هستند و اگر آتش بس نقض شود، مقاومت به خوبی می‌تواند به صهیونیستها پاسخ دهد.
